-
1 ике
числ. колич.1)а) два, две, дво́еике стакан — два стака́на
ике кашык — две ло́жки
ике тәүлек — дво́е су́ток
б) в притяж. ф. икебез, икегез, икесе вдвоём (дво́е); мы (вы, они́) вдвоёмикебез дә — (мы) о́ба (о́бе)
икегездән дә — от вас обо́их
икесенә дә — (им) обо́им, им двои́м
в) как знаменатель дробн.; числ. икедән втора́яикедән өчкә икедән берне кушу — к трём вторы́м приба́вить одну́ втору́ю
2) в сочет. со словами на -лы, -лык дву-, две-, двух-, дво́е-ике атналык — двухнеде́льный
ике еллык имән агачы — дубо́к двухле́тний
ике йөзьеллык юбилеен үткәрү — провести́ двухсотле́тний юбиле́й
ике көнлек поход — двухдне́вный похо́д
ике яклы урам хәрәкәте — двусторо́ннее у́личное движе́ние
ике тәрәзәле бүлмә — ко́мната в два окна́
3) два ра́за, два́ждыике сигезең уналты — два́жды во́семь - шестна́дцать
ике бардык инде без анда — два́жды (два ра́за) уже́ ходи́ли мы туда́
4) в знач. сущ.а) два (года, годика)аңа әле генә ике тулды — ей (ему́) то́лько что испо́лнилось два го́дика (го́да)
б) мн., в притяж. ф. икеләре приме́рно (приблизи́тельно) второ́е (число́); числа́ так второ́гов) в притяж. ф. икесе второ́е (число́)бүген икесе — сего́дня второ́е (число́)
икесендә килегез — приходи́те второ́го (числа́)
айның икесендә — второ́го числа́ (ме́сяца)
•- ике басулы
- ике буын
- ике буынлы тигезләмә
- ике властьлылык
- ике җенесле
- ике иңле
- ике кабырчыклылар
- ике канатлылар
- ике капкачлы клапан
- ике кырлы почмак
- ике нокта
- ике оксидлы
- ике орлыклар
- ике өйлеләр
- ике өлешлеләр
- ике потлы гер
- ике саңаклылар
- ике составлы
- ике телле
- ике тиенлек
- ике төртке
- ике юллык
- ике юллык шигырь
- ике яклы
- ике яклы хезмәттәшлек
- ике япьле сәнәк
- ике аерылы сәнәк••ике авыз сүз — разг. два сло́ва, па́ра слов
ике авыз сүз белмәү — ни в зуб ного́й
ике агач арасында адашу — заблуди́ться в трёх со́снах
ике адым да атлый (китә) алмау (атлап өлгермәү) — не успе́ть сде́лать двух шаго́в
ике адымда — бли́зко, в двух шага́х
ике адымны бер итү — нести́сь со всех ног (во всю прыть; не чу́я ног)
ике адымның берендә — че́рез (ка́ждый) шаг; ка́ждые два ша́га
ике азан әйтмиләр — букв. две обе́дни зара́з не слу́жат; ≈≈ по́езд уже́ ушёл (о том, чего не повторяют дважды)
ике арага кара мәче керү — чёрная ко́шка пробежа́ла (проскочи́ла) ме́жду кем-то (двои́ми)
ике арага керү (төшү) — испо́ртить взаимоотноше́ния
ике арада, бер турыда калу — оказа́ться в неопределённом положе́нии
ике арада бетсен (калсын) — пусть оста́нется ме́жду на́ми
ике арада калу — сиде́ть на двух сту́льях, быть на распу́тье
ике арада киләп сару — слоно́в слоня́ть; болта́ться без де́ла
ике арадан буш калу — ни два, ни полтора́; ни то ни сё
ике араны шомарту — соба́к гоня́ть, слоня́ться без де́ла, безде́льничать
ике ат бер тиен — хоть трава́ не расти́; хоть бы хны
ике атлам җир — см. ике адымлык җир
ике аягын (ботын) бер кунычка (итеккә) тыгу — свя́зывать по рука́м и нога́м; согну́ть в бара́ний рог кого-л.
ике аякка (берьюлы) аксау — хрома́ть на о́бе ноги́
ике аяклы, ике куллы — тако́й, как все ( с руками и ногами)
ике аяклы ерткыч — двуно́гий зверь; двуно́гая тварь
ике аяклы хәсрәт (бәла, афәт) — го́ре лу́ковое
ике аякның берсен дә атламау — ни ного́й, ни ша́гу
ике аякның берен басмау — не ступи́ть ного́й ( ноги моей не будет)
ике әйттермәү — не заставля́ть два́жды повторя́ть
ике бәя (бәһа, хак) — в двойно́м разме́ре ( очень дорого)
ике бозауга башак (кибәк) аера алмау (белмәү) — не суме́ть раздели́ть корм двум теля́там
ике дигәнче — в два счёта; еди́ным ду́хом
ике дога, бер җыр — см. ике дөнья - бер морҗа
ике дөньядан буш калган — не от ми́ра сего́
ике инә бер җептә, ике имән (тирәк) бер төптә (булу) — как иго́лка с ни́ткой; их водо́й не разольёшь
ике исәп - бер хисап (исәп) — всё равно́
ике кабып бер йоту — в два счёта ( сделать); одни́м (еди́ным) ду́хом; раз-два и гото́во
ике колагың үзеңә булсын — остава́йся при свои́х ко́зырях (букв. пусть твои́ два у́ха оста́нутся при тебе́)
ике көннең берендә — че́рез день; ка́ждые два дня
ике кул белән — см. ике куллап
ике кулга бер эш — поси́льная рабо́та
ике кулга шәм тотып эзләү — днём с огнём иска́ть
ике кулны да кую — подпи́сываться обе́ими рука́ми
ике куян артыннан куу — гна́ться за двумя́ за́йцами
ике күзе дүрт булган — глаза́ на лоб поле́зли
ике күзе төсле — как зени́цу о́ка
ике күзе ут булу — мета́ть глаза́ми и́скры
ике күзем кебек — как свет оче́й мои́х, голу́бчик, моя́ ра́дость
ике күзем чәчрәп чыксын! — ло́пни мои́ глаза́!
ике күзең ут булсын! — смотри́ в о́ба!
ике мәгънәле — двусмы́сленный
ике сарылы — сомни́тельно; сомни́тельный
ике сөйләмәү (сөйләп тормау, сөйләшмәү) —держа́ть (сдержа́ть) своё сло́во
ике сүз арасында — ме́жду де́лом, ме́жду сло́вом
ике сүз булмау — не мо́жет быть двух слов; не мо́жет быть ина́че; и ре́чи не мо́жет быть
ике сүзгә урын калдырмау — вы́сказаться недвусмы́сленно
ике сүздә, ике сүз белән — вкра́тце, в двух слова́х
ике сүзнең берендә — че́рез сло́во; то и де́ло (об употреблении, повторении чего-л.)
ике сыңар бер кием — два сапога́ па́ра
ике такта арасында калу — попа́сть впроса́к, оказа́ться ме́жду двух огне́й
ике тамчы су кебек (шикелле) — как две ка́пли воды́ ( похожи)
ике тәкә (бәрән) башы бер казанга сыймый — две бара́ньи головы́ в оди́н котёл не вмеща́ются; двум медве́дям в одно́й берло́ге те́сно
ике тиен бер акча — ерунда́, ничего́ не сто́ит
ике тиен тормас(лык) — гроша́ ло́маного не сто́ит; ни гроша́ не сто́ит; ло́маный ( медный) грош цена́
ике тиенгә дә исәпләмәү — в грош не ста́вить; ни во что не ста́вить
ике тиенлек — ни на грош, ни на копе́йку
ике ут арасында (эчендә) — ме́жду двух огне́й ( оказаться в безвыходном положении)
ике юл уртасы (чаты) — на распу́тье; быть (стоя́ть) на распу́тье
ике якка да кушылмау — оста́ться нейтра́льным; нет де́ла (кому-л. до кого-л., до чего-л.)
ике якка да юк — ни то ни сё, ни ры́ба ни мя́со
ике яклы уен уйнау — вести́ двойну́ю игру́
ике яклылык — двуру́шничество
ике ятып бер төшкә кермәү (уйламау) — не гори́т и не ва́рит; а ему́ и го́ря ма́ло
ике икең - дүрт кебек — как два́жды два четы́ре; о́чень про́сто
икенең берсе — одно́ из двух; и́ли-и́ли; и́ли да, и́ли нет
икесе дә бер очтан кискән — два сапога́ па́ра
- ике адымлык җирикесе ике нәрсә — две ра́зные ве́щи
- ике арада йөрү
- ике аягына бастыру
- ике башлы
- ике дөнья - бер морҗа
- ике килмәү
- ике куллап
- ике кулын баглау
- ике кулын бәйләү
- ике кулсыз итү
- ике кулсыз калу
- ике кулсыз булу
- ике кулсыз утыру
- ике куянны берьюлы ату
- ике күзен дүрт итеп
- ике сүз сөйләү
- ике сүзле
- ике уртада
- ике уртада тору
- ике чабата - бер кием -
2 һәр
мест. опред.1) ка́ждый, вся́кий, любо́йһәр очракка — на ка́ждый слу́чай
һәр адымын күзәтеп тору — следи́ть за ка́ждым ша́гом
һәр эш кулыннан килә — люба́я рабо́та ему́ по плечу́; ма́стер на все ру́ки
һәр очраган — вся́кий встре́чный
һәр өченчесе — ка́ждый тре́тий
һәр кош үз оясын мактый — (посл.) ка́ждый кули́к своё боло́то хва́лит
һәр эшнең үз вакыты бар — (посл.) всему́ своё вре́мя; де́лу вре́мя - поте́хе час
һәр ялтыраган алтын түгел — (посл.) не всё то зо́лото, что блести́т
2) с сущ. обозн. время ка́ждый; еже-; каждо-һәр айда, һәр ай саен — ка́ждый ме́сяц, ежеме́сячно
һәр ел(ны), һәр ел саен — ка́ждый год, ежего́дно
һәр көн(не) — ка́ждый день, ежедне́вно, каждодне́вно
һәр сәгать(тә) — ка́ждый (любо́й) час, ежеча́сно
һәр минут(та) — ка́ждую (любу́ю) мину́ту, ежемину́тно
һәр язны — ка́ждую весну́
3) под логич. ударением что́ ни..., тоһәр көн бәйрәм — что́ ни день, то пра́здник
һәр сүзе ялган — что ни сло́во, то ложь
һәр шахматчының үз сере — что ни шахмати́ст - свои́ секре́ты
һәр турнирда - сюрприз — что ни турни́р, то сюрпри́з
4) в сочет. с гл.; ф. на -ында ка́ждый раз, когда́...; в ка́ждый...һәр сөйләвендә (сөйләгәндә) — ка́ждый раз, когда́ выступа́ет; в ка́ждом выступле́нии...
һәр килүендә (килгәнендә) — ка́ждый раз, когда́ приезжа́ет...; в ка́ждый прие́зд
•- һәр җир- һәр җирдә
- һәр җирдән
- һәр ике як
- һәр ике тараф
- һәр ике яктан
- һәр икесе
- һәр кеше
- һәр мизгел
- һәр мизгелдә
- һәр сүз исәбеннән
- һәр тараф
- һәр тарафтан••һәр бирмеш көн — ка́ждый бо́жий день
һәр сәгать (минут) — в любо́й час, в любу́ю мину́ту
һәр яктан — во всех отноше́ниях; со всех то́чек зре́ния
-
3 төрле
прил.1)а) определённого коли́чества ви́довүсемлекләр ике төрле була — расте́ния быва́ют двух ви́дов
б) определённого ви́даяңа төрле чәчкеч — се́ялка но́вого ви́да
2) разли́чный, различа́ющийсяалар икесе бик төрле кеше — они́ о́ба о́чень ра́зные лю́ди
3) ра́зный, разнообра́зныйтөрле уйлар — ра́зные мы́сли
төрле зурлыктагы — ра́зной вели-чины́
См. также в других словарях:
ишле-сыңарлы — с. Парлы киемнең (итекнең, бияләйнең) икесе ике төрле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тиңеннән — 1. Билгеле бер тәңгәлгә кадәр. Чаклы бу тиңенте килгәннәр 2. Бертөрле, бердәй, бертөсле урында икесе ике тиңентен кавыша алмый йөриләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тиңенте — 1. Билгеле бер тәңгәлгә кадәр. Чаклы бу тиңенте килгәннәр 2. Бертөрле, бердәй, бертөсле урында икесе ике тиңентен кавыша алмый йөриләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тиңентен — 1. Билгеле бер тәңгәлгә кадәр. Чаклы бу тиңенте килгәннәр 2. Бертөрле, бердәй, бертөсле урында икесе ике тиңентен кавыша алмый йөриләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
куш — с. Ике, икесе бергә булган; икесе бер төптән үсеп чыккан. Икесе бер бөтен тәшкил иткән; ике бердәй кисәктән торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дуэт — 1. Ике башкаручыдан (җырчылар яки музыкантлардан) торган ансамбль 2. Ике корал яки ике тавыш өчен язылып, аларның һәр икесе тарафыннан үзаллы (ләкин берүк вакытта) башкарыла торган әсәр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
икәү — 1. Ике берәү, икәү, өчәү 2. Икәүләп, икесе бергә 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
октава — 1. Гаммада беренче тон белән охшаш яңгырашлы, ләкин югарырак регистрдагы һәм бер үк исем белән атала торган сигезенче тон. Гамманың бирелгән беренче һәм аннан соң килгән сигезенче тоннар арасындагы интервалы 2. Ирләргә хас иң калын тавыш төре –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
